Mądrość (חָכְמָה ḥoḵmāh)

…odszedł zasmucony, miał bowiem wiele posiadłości. (Mk 10,22)

Mądrość (חָכְמָה ḥoḵmāh) od rdzenia hkm, jest w języku hebrajskim najbardziej charakterystycznym terminem na określenie mądrości (po grecku σοφία – sophia). Podstawowe znaczenie tego słowa odnosi się do umiejętności, na przykład technicznych, rękodzielniczych (Wj 28,3; Jr 10,9), albo też jakiejkolwiek innej aktywności wykonywanej ze szczególną sprawnością. W polityce może oznaczać ono szczególnie uzdolnionego zarządcę (2 Sam 20,22), króla umiejącego sprawować rządy, ale też osobę, która umiejętnie potrafi odnaleźć się w danej sytuacji.

Hokmâh biblijna oznacza też mądrość rozumianą jako zdolność kształtowania własnego życia, ponieważ w sensie biblijnym mądrość zawsze związana jest z życiem. Mędrcem jest więc ten, kto nauczył się żyć, umie się zachować jak należy: potrafi mówić i czynić dobrze, posiada duże doświadczenie życiowe i zinterioryzował wskazówki Tory (Prz 22,29; 24,32). Chodzi więc o całokształt wychowania człowieka, zarówno w aspekcie etycznym, jak i religijnym. Mędrcem jest więc na przykład człowiek, który boi się Pana (Prz 1,7; 9,9), to znaczy zawierza Mu i od Niego uzależnia swoje życie i działanie. Pierwszym mędrcem jest sam Pan Bóg i to On obdarza człowieka mądrością.

Słowo ḥoḵmāh pojawia się często z innymi wyrazami związanymi z mądrością: daʽat poznanie; bînah inteligencja; czy też mûsar – edukacja, formacja. Przeciwieństwem mędrca nie jest grzesznik, ale głupiec. Stąd grzesznik jest głupcem. Mądrość jest więc głębokim poznaniem rzeczywistości i umiejętnością rozeznania i dokonywania mądrych, słusznych wyborów.

W dzisiejszym Psalmie (Ps 90,12) z Liturgii Słowa psalmista prosi Pana naucz nas liczyć dni nasze, abyśmy posiedli mądrość serca (לְבַ֣ב חָכְמָֽה), dosłownie serce mądrości, natomiast w pierwszym Czytaniu autor wyznaje, że modlił się i dano mu zrozumienie, przyzywał i przyszedł mu z pomocą duch Mądrości – πνεῦμα σοφίας (Mdr 7,7), dlatego umiał on przyznać mądrości większą wartość, aniżeli władzy i bogactwu, w przeciwieństwie do ewangelicznego bogacza, który nie potrafił dokonać słusznego wyboru, ponieważ będąc zapatrzonym w swoje bogactwo, nie rozpoznał w przenikliwym spojrzeniu Jezusa bezcennej miłości Boga.

Jedna uwaga do wpisu “Mądrość (חָכְמָה ḥoḵmāh)

Komentarz