Tak oto są ostatni, którzy będą pierwszymi, i są pierwsi, którzy będą ostatnimi. (Łk 13,30)

καὶ ἰδοὺ εἰσὶν ἔσχατοι οἳ ἔσονται πρῶτοι, καὶ εἰσὶν πρῶτοι οἳ ἔσονται ἔσχατοι.

W czasach Jezusa powszechne było zainteresowanie czasami ostatecznymi (to zainteresowanie karmiły Księga Henocha, Czwarta Księga Ezdrasza, Druga Księga Barucha). Chrystus nie daje się wciągnąć w społeczne spekulacje. Jego Ewangelia oznacza radosną nowinę o zbawieniu i ma swoje wymagania. Z jednej strony Nauczyciel uczynił wszystko, żeby zbawienie było dostępne dla każdego, z drugiej człowiek ma do spełnienia swoje zadanie – i nie przekracza ono jego możliwości. Polega ono na prowadzeniu życia według przykazania miłości Boga i bliźniego, czyli, de facto, prowadzeniu życia takiego jak Jezus. Zbawienie to indywidualna sprawa między Bogiem i człowiekiem, i żadne życie nie jest z góry przesądzone. Odrzucenie zbawienia jest tak samo realne, jak samo zbawienie.

To nadejdzie pan tego sługi w dniu, kiedy się nie spodziewa, i o godzinie, której nie zna; każe go rozciąć na dwoje i z niewiernymi wyznaczy mu miejsce. (Łk 12,46)

ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡµέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει, καὶ διχοτοµήσει αὐτὸν καὶ τὸ µέρος αὐτοῦ µετὰ τῶν ἀπίστων θήσει.

Na blogu było już kiedyś wspominane „kwadratowe”, czyli ograniczone myślenie/patrzenie (por. https://jednoslowo.com/2021/08/11/twoj-brat/). Dziś ten motyw powraca w osobie złego sługi (doulos). Pierwszy rządca niewolnik wydaje to, co jest potrzebne sługom swego Pana w odpowiednim czasie. Następnie Nauczyciel przedstawia prawdopodobną sytuację (o, zgrozo, niestety spotykaną) rządcy niewolnika wykorzystującego swoje stanowisko, zachowującego się tak, jakby zupełnie nie liczył się z wolą właściciela majątku, jakby sam był panem domu i służby. Takie bezmyślne, bez świadomości konsekwencji zachowanie ma swój kres. Przychodzi on o nieznanej godzinie, by można było przyłapać sługę na gorącym uczynku. Karą ma być rozcięcie na dwoje i posadzenie sługi z podobnymi do niego. Słówko dichotomeo (jak komentuje św. Hieronim) nie oznacza dosłownie rozcięcia człowieka przy użyciu miecza, ale oddzielenie go od wspólnoty wierzących (por. 1 Kor 5, 5). Opowieść kończy sentencja, że każde zachowanie pociąga za sobą konsekwencje.

Lecz biada wam, faryzeuszom, bo dajecie dziesięcinę z mięty i ruty, i z wszelkiej jarzyny, a pomijacie sprawiedliwość i miłość Bożą. Tymczasem to należało czynić, i tamtego nie pomijać. (Łk 11,42)

ἀλλὰ οὐαὶ ὑµῖν τοῖς Φαρισαίοις, ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσµον καὶ τὸ πήγανον καὶ πᾶν λάχανον, καὶ παρέρχεσθε τὴν κρίσιν καὶ τὴν ἀγάπην τοῦ θεοῦ· ταῦτα δὲ ἔδει ποιῆσαι κἀκεῖνα µὴ παρεῖναι.

Kolejny raz ujawnia się prawne podejście do życia ze strony faryzeuszów, w zupełnym oderwaniu od osoby (tak samo od Boga). Bogu wcale nie chodzi o moje rzeczy, o moje pieniądze, i nie chodzi o to, że mam Mu coś dać. Bo On jest Dawcą wszelkiego dobra. Jak zwykle chodzi o uczynienie daru z tego, co posiadam. Mogę nad różnymi rzeczami pracować, ale to Bóg daje wzrost. Kiedy czynię jakiś dar od siebie (albo nawet z siebie), to tak naprawdę uznaję w Bogu pierwszego Dawcę i mój dar jest odpowiedzią na to, co już sam otrzymałem. Dziesięcina (czy jakikolwiek dar) jest podziękowaniem Bogu za to, co mam od Niego.

A On rzekł do nich: „Kiedy się modlicie, mówcie: „Ojcze, święć się Imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje”. (Łk 11,2)

εἶπεν δὲ αὐτοῖς, Ὅταν προσεύχησθε, λέγετε, Πάτερ, ἁγιασθήτω τὸ ὄνοµά σου ἐλθέτω ἡ ßασιλεία σου.

U starożytności imię nie było zwrotem konwencjonalnym, ale nadawało przeznaczenie każdego bytu będącego we wszechświecie. Ludzkie imię w mentalności starożytnych Bliskiego Wschodu oznacza po prostu samą osobę. Można powiedzieć, że nadawanie imion przedmiotom czy osobom dawało im istnienie – to, co ma imię istnieje, to, co nie ma imienia – nie. Dlatego też Mojżesz prosi Boga o objawienie swojego imienia i otrzymuje odpowiedź (Wj 3,14). „Jestem, który Jestem” wyraża najgłębszą istotę Boga i Jego relację do człowieka. Można powiedzieć, że Boże Imię mówi: „Jestem teraz, tutaj obecny”. Nie jest to imię wyrażające wszechmoc, nie jest to imię Demiurga, który stworzył świat, nakręcił go, puścił i nie ingeruje w jego sprawy. To Imię zbliża mnie do Niego.