Jedno Słowo

Podziel się słowem,

aby pomnożyć radość

bblacha450

Uczta (משׁתּה mishteh)

Na tej górze PAN Zastępów przygotuje wszystkim narodom ucztę obfitującą w mięso i wyśmienite wina, ucztę z najprzedniejszych mięs i z najwyborniejszych win. (Iz 25,6)

וְעָשָׂה֩ יְהוָ֨ה צְבָא֜וֹת לְכָל־ הָֽעַמִּים֙ בָּהָ֣ר הַזֶּ֔ה מִשְׁתֵּ֥ה שְׁמָנִ֖ים מִשְׁתֵּ֣ה שְׁמָרִ֑ים שְׁמָנִים֙ מְמֻ֣חָיִ֔ם שְׁמָרִ֖ים מְזֻקָּקִֽים׃

et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc convivium pinguium convivium vindemiae pinguium medullatorum vindemiae defecatae.

Oczywiście chodzi o obraz, obraz wspólnoty Boga z Jego ludem. Składając ofiary wspólnotowe, uczestniczyło się w przymierzu z Bogiem. Ucztowanie z Bogiem to udział w Jego życiu.

Cierpliwość/wytrwanie (ὑπομονή hupomonē)

Przez swoje wytrwanie zapewnijcie sobie życie. (Łk 21,19)

ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν.

in patientia vestra possidebitis animas vestras.

Wytrwanie w imieniu Jezusa. Imię oznacza osobę, więc wytrwać w Nim. Trwając w Nim, nieważne, czy poniosę śmierć, czy będę żył, mam Jego życie.

Iść/podróżować (πορεύομαι poreuomai)

Gdy skończył swoje słowa, szedł prosto, wznosząc się ku Jerozolimie. (Łk 19,28)

Καὶ εἰπὼν ταῦτα ἐπορεύετο ἔμπροσθεν ἀναβαίνων εἰς Ἱεροσόλυμα.

et his dictis praecedebat ascendens in Hierosolyma.

Mając majątek od Pana, idąc za Nim, mam jeszcze trochę czasu, zanim moje możliwości działania się skończą, a zacznie działać wyłącznie On.

Kapłan (ἱερεύς hiereus)

Gdy ich spostrzegł, powiedział: „Idźcie i pokażcie się kapłanom”. I właśnie wtedy, kiedy tam szli, zostali oczyszczeni. (Łk 17,14)

καὶ ἰδὼν εἶπεν αὐτοῖς, Πορευθέντες ἐπιδείξατε ἑαυτοὺς τοῖς ἱερεῦσιν. καὶ ἐγένετο ἐν τῷ ὑπάγειν αὐτοὺς ἐκαθαρίσθησαν.

quos ut vidit dixit ite ostendite vos sacerdotibus et factum est dum irent mundati sunt.

Kapłan jest świadkiem urzędowym uzdrowienia chorego na trąd — cały ryt oczyszczenia z tym związany jest przywróceniem jedności człowieka ze wspólnotą ludu wybranego (swoją drogą bardzo przypomina ryt wprowadzenia w czynności kapłańskie). Samarytanin nie jest z ludu wybranego i nie ma dokąd iść. Wraca do Tego, Który ma realną władzę nad ludzkim trądem. Okazuje się, że władza oczyszczania należy tylko do Niego. Kapłan nie dokonuje go własną mocą.

Nienawidzić/wzgardzić (μισέω miseō)

Jeżeli ktoś przychodzi do mnie, a nie wzgardzi swoim ojcem, matką, żoną, dziećmi, braćmi, siostrą, a jeszcze i swoim życiem, nie może być moim uczniem. (Łk 14, 26)

εἴ τις ἔρχεται πρός με καὶ οὐ μισεῖ τὸν πατέρα ἑαυτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὰ τέκνα καὶ τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τὰς ἀδελφὰς ἔτι τε καὶ τὴν ψυχὴν ἑαυτοῦ, οὐ δύναται εἶναί μου μαθητής.

Si quis venit ad me et non odit patrem suum et matrem et uxorem et filios et fratres et sorores, adhuc et animam suam, non potest esse meus discipulus.

W mentalności semickiej nie ma miejsca na neutralną postawę — albo się kocha całkowicie, albo nienawidzi do końca; chodzi o to, że wybieram jedno do końca i bez odchylenia na lewo czy prawo. I, oczywiście, jeśli coś wybrałem, to drugie odrzuciłem.

Łagodny (πραΰς praus)

Szczęśliwi łagodni, bo oni odziedziczą ziemię. (Mt 5,5)

μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσιν τὴν γῆν.

Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram.

Tłumaczy się to często jako “cichy” albo właśnie “łagodny”. Biblijnej łagodności nie należy utożsamiać ze słabością. Odnosi się ona do korzystania z Bożej siły pod Jego kontrolą – czyli okazania Jego potęgi bez tępej brutalności.

Włamać się (διορύσσω diorussō)

A to zauważcie, że gdyby gospodarz wiedział, o której godzinie przyjdzie złodziej, nie pozwoliłby włamać się do swojego domu. (Łk 12,39)

τοῦτο δὲ γινώσκετε ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ ὥρᾳ ὁ κλέπτης ἔρχεται, οὐκ ἂν ἀφῆκεν διορυχθῆναι τὸν οἶκον αὐτοῦ.

hoc autem scitote quia si sciret pater familias qua hora fur veniret vigilaret utique et non sineret perfodiri domum suam.

Czuwanie przedstawione przez Jezusa ma dwie strony. Z jednej mam oczekiwać na przychodzącego Pana, z drugiej uważać, żeby złodziej nie włamał się do mnie.

Żniwo (θερισμός therismos)

Mówił im: Żniwo rozległe, robotników mało. Poproście więc Pana żniwa, aby wysłał do swojego żniwa robotników. (Łk 10,2)

ἔλεγεν δὲ πρὸς αὐτούς, Ὁ μὲν θερισμὸς πολύς, οἱ δὲ ἐργάται ὀλίγοι· δεήθητε οὖν τοῦ κυρίου τοῦ θερισμοῦ ὅπως ἐργάτας ἐκβάλῃ εἰς τὸν θερισμὸν αὐτοῦ.

et dicebat illis messis quidem multa operarii autem pauci rogate ergo Dominum messis ut mittat operarios in messem.

Zwykle obraz żniw kojarzy się z końcem czasu, z Dniem Pana. Tutaj ten obraz staje się symbolem pracy apostolskiej, głoszeniem królestwa Bożego. To też obraz działającego Kościoła, który jest Bożą rolą i Bożą budowlą.

Uczyć (διδάσκω didaskō)

Jezus modlił się w pewnym miejscu. Kiedy skończył, jeden z Jego uczniów poprosił Go: „PANIE, naucz nas modlić się, jak Jan nauczył swoich uczniów”. (Łk 11,1)

Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ προσευχόμενον, ὡς ἐπαύσατο, εἶπέν τις τῶν μαθητῶν αὐτοῦ πρὸς αὐτόν, Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι, καθὼς καὶ Ἰωάννης ἐδίδαξεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ.

et factum est cum esset in loco quodam orans ut cessavit dixit unus ex discipulis eius ad eum Domine doce nos orare sicut et Iohannes docuit discipulos suos.

Jezus modli się w podobny sposób tutaj i w Ogrójcu — uczy swoich wybranych podstawowej prawdy. Bóg jest Ojcem.

woman illustrating albert einstein formula
Photo by JESHOOTS.com on Pexels.com

Najpierw (πρῶτον proton)

Odezwał się jeszcze inny: „Pójdę z Tobą, Panie, ale pozwól mi najpierw pożegnać się ze swoimi w domu”. (Łk 9,61)

Εἶπεν δὲ καὶ ἕτερος, Ἀκολουθήσω σοι, κύριε· πρῶτον δὲ ἐπίτρεψόν μοι ἀποτάξασθαι τοῖς εἰς τὸν οἶκόν μου.

et ait alter sequar te Domine sed primum permitte mihi renuntiare his qui domi sunt.

Można chyba powiedzieć, że czas pójścia za Jezusem nigdy nie jest udany: a to jeszcze szybko nastawię pranie, jeszcze tylko drobne zakupy, króciutki filmik w internecie… Albo jest tyle pracy, i nikt za mnie tego nie zrobi, itd. I jak zwykle słowo ma rację, bo wychodzi na jaw, co jest najważniejsze/pierwsze w życiu.

Suknia (χιτών chitōn)

Powiedział im: Niczego nie bierzcie na drogę: ani laski, ani torby, ani chleba, ani srebra, i żebyście nie mieli na sobie dwóch sukien. (Łk 9,3)

καὶ εἶπεν πρὸς αὐτούς, Μηδὲν αἴρετε εἰς τὴν ὁδόν, μήτε ῥάβδον μήτε πήραν μήτε ἄρτον μήτε ἀργύριον μήτε [ἀνὰ] δύο χιτῶνας ἔχειν.

et ait ad illos nihil tuleritis in via neque virgam neque peram neque panem neque pecuniam neque duas tunicas habeatis.

Przy chrzcie zostałem obleczony w Chrystusa, to po co mi druga suknia?

Pokolenie (γενεά genea)

Z kim mógłbym porównać ludzi tego pokolenia? Do kogo są podobni? (Łk 7,31)

Τίνι οὖν ὁμοιώσω τοὺς ἀνθρώπους τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ τίνι εἰσὶν ὅμοιοι;

cui ergo similes dicam homines generationis huius et cui similes sunt?

Czasem się słyszy zdania typu: “jak można było nie wierzyć Jezusowi, rozpoznać Go? Gdybym ja widział Chrystusa, to…”, itd. itp. Łatwo możemy się przekonać, że każde pokolenie na nowo odkrywa Jezusa, a może ściślej – może Go rozpoznać i wybrać jako Zbawiciela. Przecież wiara i pobożność nie są przekazywane razem z genami kolejnym pokoleniom. 🙈😅

licencja darmowa, pixabay.com

Skakać (σκιρτάω skirtaō)

Zacznijcie w takim dniu cieszyć się i skakać z radości, bo oto w niebie wasza nagroda wielka. Przecież tak samo wasi przodkowie czynili z prorokami. (Łk 6,23)

χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε, ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.

gaudete in illa die et exultate ecce enim merces vestra multa in caelo secundum haec enim faciebant prophetis patres eorum.

Reakcja wcale nie dziwi, no bo jak nie skakać z radości, jeśli stałem się jak mój Pan.

Pustynny/odludny (ἔρημος erēmos)

Gdy nastał dzień, wyszedł stamtąd i udał się na miejsce odludne. A tłumy szukały Go i przyszły do Niego. I zatrzymywali Go, by nie odchodził od nich. (Łk 4,42)

Γενομένης δὲ ἡμέρας ἐξελθὼν ἐπορεύθη εἰς ἔρημον τόπον· καὶ οἱ ὄχλοι ἐπεζήτουν αὐτὸν καὶ ἦλθον ἕως αὐτοῦ καὶ κατεῖχον αὐτὸν τοῦ μὴ πορεύεσθαι ἀπ᾽ αὐτῶν.

facta autem die egressus ibat in desertum locum et turbae requirebant eum et venerunt usque ad ipsum et detinebant illum ne discederet ab eis.

Ten fragment przypomina inny, prorocki: “zwabię ją i wyprowadzę na pustynię, by przemówić do jej serca” (Oz 2, 16). Spełnia się zapowiedź nawiedzenia oblubienicy przez Oblubieńca. Czy potrzeba czegoś więcej, jeśli Bóg, we własnej Osobie, jest przy swoim ludzie?

Grób (τάφος taphos)

Biada wam, obłudni nauczyciele Pisma i faryzeusze, bo budujecie groby prorokom i ozdabiacie grobowce sprawiedliwych. (Mt 23,29)

Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι οἰκοδομεῖτε τοὺς τάφους τῶν προφητῶν καὶ κοσμεῖτε τὰ μνημεῖα τῶν δικαίων.

vae vobis scribae et Pharisaei hypocritae quia aedificatis sepulchra prophetarum et ornatis monumenta iustorum.

Wypowiedź Jezusa o grobach dla proroków jest dwuznaczna — z jednej strony uczeni w Piśmie może chcą uczcić proroków, z drugiej ich zachowanie można traktować symbolicznie — chcą pogrzebać nie tylko osobę, ale i nauczanie. Dlatego Chrystus zwraca się do nich wyzywająco, by dopełnili miary przodków.

Bezczynny (ἀργός argos)

Wyszedł wreszcie około jedenastej i spotkał jeszcze innych stojących. Zapytał: Dlaczego stoicie tu przez cały dzień bezczynnie? (Mt 20,6)

περὶ δὲ τὴν ἑνδεκάτην ἐξελθὼν εὗρεν ἄλλους ἑστῶτας καὶ λέγει αὐτοῖς, Τί ὧδε ἑστήκατε ὅλην τὴν ἡμέραν ἀργοί;

circa undecimam vero exiit et invenit alios stantes et dicit illis quid hic statis tota die otiosi?

Nie jest tak, jak niektórzy uważają, że robotnicy ostatniej godziny to symbol ludzi nawróconych “na łożu śmierci”, w ostatniej chwili. Siedzą bezczynnie, bo ich nikt nie najął, chcieli pracować, a nie mieli u kogo. Dobrze, że w swoim oczekiwaniu na Pracodawcę byli jak panny roztropne.

Celnik (τελώνης telōnēs)

Jeżeli ich także nie posłucha, powiedz o tym Kościołowi. A jeśli nawet Kościoła nie posłucha, niech będzie dla ciebie jak poganin i celnik. (Mt 18,17)

ἐὰν δὲ παρακούσῃ αὐτῶν, εἰπὲ τῇ ἐκκλησίᾳ· ἐὰν δὲ καὶ τῆς ἐκκλησίας παρακούσῃ, ἔστω σοι ὥσπερ ὁ ἐθνικὸς καὶ ὁ τελώνης.

Quod si non audierit eos: dic ecclesiæ. si autem ecclesiam non audierit: sit tibi sicut ethnicus, et publicanus.

Warto w kontekście tego słowa wspomnieć Ewangelistę – celnika Mateusza. W scenie Jego powołania, kiedy już siedzą z Chrystusem za stołem, pada niesamowicie ważne pytanie ze strony faryzeuszów: “czy wasz Nauczyciel jada z celnikami i grzesznikami?”. Nie mogę postawić na kimś kreski, bo może się okazać, że zaraz usłyszy “pójdź za mną” i zmieni myślenie.

Photo by Karolina Grabowska on Pexels.com

Czuwać (γρηγορεύω grēgoreuō)

Czuwajcie więc, bo nie znacie dnia ani godziny. (Mt 25,13)

Γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν οὐδὲ τὴν ὥραν.

vigilate itaque quia nescitis diem neque horam.

Dobrym sposobem na sprawdzenie, czy czuwam na przyjście Pana jest to, jeśli jestem w stanie przyjąć Go w każdym momencie w Eucharystii.

Perła (μαργαρίτης margaritēs)

Gdy znalazł jedną drogocenną perłę, poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił ją. (Mt 13,46)

εὑρὼν δὲ ἕνα πολύτιμον μαργαρίτην ἀπελθὼν πέπρακεν πάντα ὅσα εἶχεν καὶ ἠγόρασεν αὐτόν.

inventa autem una pretiosa margarita abiit et vendidit omnia quae habuit et emit eam.

Z pierwszą przypowieścią w dzisiejszej Ewangelii zwykle przy interpretacji nie ma problemu: Królestwo jest skarbem, a wierzący znalazcą – warto sprzedać wszystko dla Tego Skarbu. Przy drugiej często zdarza się kłopot z czytaniem ze zrozumieniem, warto więc wczytać się w nią dokładnie – tym razem Królestwo jest Poszukiwaczem, a kto jest perłą? Oczywiście, że Ty! Dla Chrystusa nie ma problemu, żeby oddać wszystko, co ma, aby Cię zdobyć.

Ziemia (γῆ gē)

Jeszcze inne padły na ziemię dobrą i wydały plon: to stokrotny, tamto sześćdziesięciokrotny, a tamto trzydziestokrotny. (Mt 13,8)

ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπόν, ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα.

alia vero ceciderunt in terram bonam et dabant fructum aliud centesimum aliud sexagesimum aliud tricesimum.

Ta przypowieść opowiada o ziemi, na którą spada ziarno. Nie jest to więc przypowieść o ziarnie, jak zwykło się ją nazywać, ale o glebie. Ziarno jest zawsze to samo – słowo Boże. Wzrostu udziela Bóg, ale grunt, na który to ziarno spadnie, zależy ode mnie.