Twarde serce (σκληροκαρδία sklērokardia)

18 sierpnia 202319 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Mówi im: że Mojżesz z dla twardego serca waszego pozwolił wam odsyłać żony wasze, Od początku zaś nie stało się tak. (Mt 19,8)

λέγει αὐτοῖς ὅτι Μωϋσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν ἐπέτρεψεν ὑμῖν ἀπολῦσαι τὰς γυναῖκας ὑμῶν:, ἀπʼ ἀρχῆς δὲ οὐ γέγονεν οὕτως.

Ait illis: Moyses ad duritiam cordis vestri permisit vobis dimittere uxores vestras; ab initio autem non sic fuit.

W greckim słowniku serce pojawia się jako część złożonych określeń: καρδιογνώστης kardiognōstēs – znawca serca (Dz 1,24); ἀμετανόητη καρδία ametanoētē kardia – nierozumne serce (Rz 2,5). Bóg zna nasze serca i pragnie nam dać serce z ciała (לֵ֥ב בָּשָֽׂר leb basar) a zabrać serce z kamienia. (Ez 36,26)
Zwykle szuka się winnych, gdy przychodzą konflikty w relacjach. Ewangelia podpowiada wyraźnie, że ostatecznie chodzi o twarde serce. Zawsze, w takich sytuacjach, ktoś ma twarde serce, które zamknęło się na miłość, przebaczenie, poświęcenie.

Głos (φωνή fōnē)

15 sierpnia 202315 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Oto bowiem jak stał się głos pozdrowienia twego w uszach moich, podskoczyło w radości dzieciątko w łonie moim. (Łk 1,44)

ἰδοὺ γὰρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνὴ τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τὰ ὦτά μου, ἐσκίρτησεν ἐν ἀγαλλιάσει τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ μου.

Ecce enim ut facta est vox salutationis tuae in auribus meis, exsultavit in gaudio infans in utero meo.

Nie znamy treści pozdrowienia, które wypowiedziała Maryja, lecz z reakcji Elżbiety możemy przypuszczać, że ten niepowtarzalny głos był pełen pokoju i radości. Zwyczajne “dzień dobry” można powiedzieć na kilkadziesiąt sposobów. Jest też wyjątkowy ton, który niesie ze sobą powiew Ducha Świętego. Głos Maryi taki właśnie jest. Z radości podskakuje młodziutki Jan. Niech i nam z radości zadrży serce, gdy słyszymy Magnificat – radosną pieśń uwielbienia.

welcome to our home print brown wooden wall decor — ^{Photo by Pixabay on Pexels.com}

Wolny (ἐλεύθερος eleutheros)

14 sierpnia 202315 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Odpowiedział zaś: Od obcych. Powiedział mu Jezus: Zatem wolni są synowie. (Mt 17,26)

εἰπόντος δέ· ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων, ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ἄρα γε ἐλεύθεροί εἰσιν οἱ υἱοί.

Et ille dixit: Ab alienis. Dixit illi Iesus: Ergo liberi sunt filii.

Wolność może być rozpatrywana w dwóch aspektach: „wolność od…” oraz „wolność do…” Pan Jezus wprowadza Piotra w wolność w obu wymiarach. Odtąd Piotr ma być wolny od niepokoju o sprawy związane z pieniędzmi. Drugi obszar wolności otwiera radość bycia synem Jedynego Ojca. Jestem wolny, aby kochać.

white and brown bird near body of water under blue sky at daytime — ^{Photo by Sindre Fs on Pexels.com}

Tu (ὧδε hōde)

12 sierpnia 202312 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Zaprawdę mówię wam, że są ci tu stający, nie skosztują śmierci aż zobaczą Syna Człowieka przychodzącego w Królestwie swoim. (Mt 16,28)

ἀμὴν λέγω ὑμῖν oὅτι εἰσίν τινες τῶν ὧδε ἑστώτων οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσιν τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ.

Amen dico vobis, sunt quidam de hic stantibus, qui non gustabunt mortem, donec videant Filium hominis venientem in regno suo.

Tu, to znaczy gdzie? Kim są ci, którzy stoją? Gdzie jest to miejsce? Tam, gdzie to mówił? A może raczej tu, gdzie słyszymy dziś Słowo. Ono przybliża żywą obecność Pana. Tu i teraz przestaje być jedynie postulatem dla adeptów duchowości, lecz staje się miejscem spotkania. Tu jest Królestwo Boże. Pośród nas.

Wybawić (διασώζω diasōdzō)

8 sierpnia 202318 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

I prosili Go, aby jedynie dotknąć frędzla płaszcza Jego, i ci, którzy dotknęli zostali wybawieni. (Mt 14,36)

καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα μόνον ἅψωνται τοῦ κρασπέδου τοῦ ἱματίου αὐτοῦ· καὶ ὅσοι ἥψαντο διεσώθησαν.

et rogabant eum, ut vel fimbriam vestimenti eius tangerent; et, quicumque tetigerunt, salvi facti sunt.

Nad ranem Piotr wołał do Pana, aby go uratował. Teraz wielu prosi Jezusa o dotyk, który niósł w sobie siłę życia, harmonii, pokoju. W rdzeniu wybranego czasownika ukryte jest imię Jezus. Wybawić może jedynie ten, który sam jest zbawieniem. Wystarczyło tylko, aby się zbliżyć na wyciągnięcie ręki. Wszyscy zostali uzdrowieni, wybawieni z niemocy, dolegliwości, które nie pozwalały im w pełni żyć, pracować, przebywać we wspólnocie.
Wybaw nas Panie! Tak wołamy w uroczystej litanii do Wszystkich Świętych i tak wołali do Pana wszyscy uświęceni Jego miłością miłosierną.

Wieczór (ὀψία opsia)

7 sierpnia 20237 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Gdy wieczór się stał, podeszli do Niego uczniowie mówiąc: Puste jest miejsce i godzina już nachyliła się, odeślij tłumy, aby odszedłszy do wsi zakupili sobie pokarmy. (Mt 14,15)

Ὀψίας δὲ γενομένης προσῆλθον αὐτῷ οἱ μαθηταὶ λέγοντες· ἔρημός ἐστιν ὁ τόπος καὶ ἡ ὥρα ἤδη παρῆλθεν· ἀπόλυσον τοὺς ὄχλους, ἵνα ἀπελθόντες εἰς τὰς κώμας ἀγοράσωσιν ἑαυτοῖς βρώματα.

Vespere autem facto, accesserunt ad eum discipuli eius, dicentes: Desertus est locus, et hora iam præteriit: dimitte turbas, ut euntes in castella, emant sibi escas.

Ewangelia dzieje się w różnych porach dnia i nocy. Chodzi o to, że również tak istotne uwarunkowanie naszej egzystencji nie jest poza zasięgiem Bożego działania. Wieczór to dopełnienie dnia, koniec pracy, powrót do domu, wieczerza. Okoliczności dzisiejszej sceny skłaniają uczniów do tego, by Jezus odesłał ludzi. Lecz On chce pokazać inną ekonomię. W ten wieczór puste miejsce staje się gościnne, pełne dobroci i zamienia się w wieczerzę. Posiłek jest prosty, ale daje wytchnienie i nasycenie. Zapowiada Ostatnią Wieczerzę, która nigdy nie jest ostatnia, gdyż trwa.

Oblicze (פָּנִים pâniym)

6 sierpnia 20236 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Góry topnieją jak wosk przed obliczem Pana, przed obliczem Władcy wszystkiej ziemi. (Ps 97,5)

הָרִ֗ים כַּדּוֹנַ֗ג נָ֭מַסּוּ מִלִּפְנֵ֣י יְהוָ֑ה מִ֝לִּפְנֵ֗י אֲדֹ֣ון כָּל־הָאָֽרֶץ

Montes, sicut cera fluxerunt a facie Domini: a facie Domini omnis terra.

Oblicze פָּנִים p̱âniym to inaczej twarz. W hebrajskiej Biblii to słowo pojawia się ponad 2100 razy. Odnosi się do oblicza Boga, aniołów, ludzi, zwierząt. Występuje w liczbie mnogiej, choć używane na oznaczenie jednego oblicza. Nawiązuje w rdzeniu do czasownika פָּנָה p̱ânâ – obrócić się do, spojrzeć na. Występuje w różnych aspektach relacji międzyosobowych.

Oblicze Boga dziś odnajdziemy w Psalmie 97. Przed Jego obliczem góry topnieją jak wosk przy ogniu. Majestat spojrzenia Boga na ziemię przywołuje Jego moc stwórczą. Jest to oblicze Boga i Pana nieba i ziemi. Rozpoznajemy to oblicze w jaśniejącej twarzy Jezusa na Górze Przemienienia.
W wersji greckiej oblicze to πρόσωπον prosōpon. Przez skojarzenie, łatwo przychodzi na myśl słowo persona, czyli osoba. Poprzez twarz przejawia się sekret osoby, jej stan, przeżycia, emocje. W obliczu Jezusa dziś odkrywamy Jego chwałę, jaką Jednorodzony, wybrany i ukochany Syn otrzymuje od Ojca. (J 1,14)

white and black mountain wallpaper — _{Photo by Joyston Judah on Pexels.com}

Niewiara (ἀπιστία apistia)

4 sierpnia 20234 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

I nie uczynił tam dzieł mocy wiele z powodu niewiary ich. (Mt 13,58)

καὶ οὐκ ἐποίησεν ἐκεῖ δυνάμεις πολλὰς διὰ τὴν ἀπιστίαν αὐτῶν.

Et non fecit ibi virtutes multas propter incredulitatem illorum.

Nie-wiara jest negacją nie na poziomie przekonań, lecz na poziomie więzi. Mieszkańcy Nazaretu nie mają wątpliwości co do nauki Jezusa, lecz co do Niego samego. Potykają się o swoje uprzedzenia, przyzwyczajenia. Nie przyjmują Jezusa. W opowieści Łukasza dochodzi nawet do aktu agresji: wyrzucają Jezusa ze swojego miasta i chcą Go strącić z góry.
W innej odsłonie przeciwieństwem wiary jest zabobon, myślenie magiczne. Lekarstwem jest powrót do realizmu, do myślenia opartego z jednej strony na tym, co rzeczywiste, a z drugiej na Objawieniu.

person s hands — _{Photo by Josie Stephens on Pexels.com}

Jaśnieć (ἐκλάμπω eklampō)

1 sierpnia 20234 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Wtedy sprawiedliwi jaśnieć będą jak słońce w Królestwie Ojca ich. Mający uszy niech słucha. (Mt 13,43)

τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ πατρὸς αὐτῶν. ὁ ἔχων ὦτα ἀκουέτω.

Tunc iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum. Qui habet aures audiendi, audiat.

Jeden raz w NT pojawia się wybrany czasownik. Przedrostek ἐκ- podpowiada ruch tej jasności: ze środka na zewnątrz, tzn, że jest to światło źródłowe. Jednak nie jest to własne światło sprawiedliwych. W nich objawia się światło, jakim jest Królestwo Boże. Słońce, gdy oświetla, jaśnieje nad całą ziemią. Tak i blask sprawiedliwych zostanie ukazany wobec wszystkich nie po to, by ich podziwiać, lecz po to, aby ludzie chwalili Ojca, który jest w Niebie.

Podobny (ὅμοιος homoios)

31 lipca 20234 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Inną przypowieść przedłożył im: Podobne jest Królestwo Niebios ziarnu gorczycy, które wziąwszy człowiek posiał na polu swoim. (Mt 13,31)

Ἄλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς λέγων· ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔσπειρεν ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ·

Aliam parabolam proposuit eis dicens: Simile est regnum cælorum grano sinapis, quod accipiens homo seminavit in agro suo:

Słuchając od kilku dni przypowieści z 13 rozdziału Ewangelii Mateusza, uczymy się odkrywać podobieństwo między realizmem życia, zjawisk, doświadczeń ludzkich a sposobem obecności, działania Tego, który jest w niebie. To najprostszy i najbardziej skuteczny sposób uczenia się Królestwa Bożego. Równie dobrze moglibyśmy kontynuować tę listę przypowieści. Królestwo Niebieskie podobne jest do drzewa zasadzonego na brzegu potoku. Liście jego nie więdną i wydaje owoc w swoim czasie.

Rozumieć (συνίημι syniēmi)

28 lipca 202328 lipca 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Ten zaś, który na dobrą ziemię posiany jest tym, który słowa słuchający i rozumiejący, który owoc przynosi i czyni stokrotny, sześćdziesięciokrotny, trzydziestokrotny. (Mt 13,23)

ὁ δὲ ἐπὶ τὴν καλὴν γῆν σπαρείς, οὗτός ἐστιν ὁ τὸν λόγον ἀκούων καὶ συνιείς, ὃς δὴ καρποφορεῖ καὶ ποιεῖ ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἑξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα.

Qui vero in terram bonam seminatus est, hic est qui audit verbum, et intelligit, et fructum affert, et facit aliud quidem centesimum, aliud autem sexagesimum, aliud vero trigesimum.

Pewne światło w rozumienie słowa “rozumieć” wnosi łaciński odpowiednik “intellegere”, powstały ze złożenia intus + legere (czytać wewnątrz). Rozumieć Słowo oznacza więc, nie tylko chwytać znaczenie słów, lecz przede wszystkim odczytać wewnętrzny sens. To jakby poznać od podszewki, od rdzenia, od środka. Takie poznanie zakłada, że słuchający wejdzie w bliską więź ze Słowem, dzięki której poznanie otworzy nowe horyzonty, nowa płodność w życiu ucznia Chrystusa.
Natomiast grecki termin posiada przedrostek συν– co wskazuje na czynność wykonywaną razem z kimś. Rozumieć zatem, oznaczałoby wejście w syntonię z Bożym zamysłem.

yellow tassel — _{Photo by Pixabay on Pexels.com}

Sługa (δοῦλος dulos)

25 lipca 20234 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Kto chciałby być pierwszy, niech będzie waszym sługą. (Mt 20,27)

καὶ ὃς ἂν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος ἔσται ὑμῶν δοῦλος.

et qui voluerit inter vos primus esse, erit vester servus.

Wydaje się, że mało atrakcyjna jest ta propozycja do wejścia w postawę sługi. Lecz praktyka życia ciągle odsłania podstawową prawdę najpierw na poziomie usług. Korzystamy z pracy, pomysłów, wysiłku wielu osób, a nawet pokoleń. Gdy biorę do ręki zwykły kubek z herbatą, przy pewnym spojrzeniu, odkrywamy, że ma swego stwórcę, który nadał funkcjonalny kształt. To naczynie powstało dzięki czyjejś “służbie”. O ileż bardziej prawda o służeniu staje się prawdziwa w Kościele. Gdy o niej się zapomina, wielu staje się nieszczęśliwych, łącznie z tym, który ucieka od służenia innym tym darem, jaki otrzymał.

Serce ziemi (καρδία τῆς γῆς kardia tēs gēs)

24 lipca 20234 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Jak bowiem Jonasz był we wnętrznościach wieloryba trzy dni i trzy noce, tak będzie Syn Człowieka w sercu ziemi trzy dni i trzy noce. (Mt 12,40)

ὥσπερ γὰρ ἦν Ἰωνᾶς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦ κήτους τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας, οὕτως ἔσται ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς τρεῖς ἡμέρας καὶ τρεῖς νύκτας.

Sicut enim fuit Ionas in ventre ceti tribus diebus, et tribus noctibus; sic erit Filius hominis in corde terræ tribus diebus, et tribus noctibus.

Trochę inny sens odsłania się, gdy zamiast określenia „łono ziemi” w oryginale słyszymy „serce ziemi”. Jezus złożony do grobu wchodzi w stan, gdzie panuje śmierć. Martwe serce ziemi zostaje rozświetlone blaskiem Zmartwychwstania. Obraz jest bardzo symboliczny. Dotyczy natury świata, który trwa w cieniu śmierci. Tu właśnie dokonało się zwycięstwo. Serce na nowo jest żywe.

Większy (μεῖζόν meidzon)

21 lipca 20234 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Mówię zaś wam, że od świątyni większy jest tu. (Mt 12,6)

λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι τοῦ ἱεροῦ μεῖζόν ἐστιν ὧδε.

Dico autem vobis, quia templo maior est hic.

W oczach Jezusa są większe sprawy, wartości niż obrzędy, tradycje. Chodzi o spojrzenie na człowieka i jego fundamentalną więź z Bogiem. Większą sprawą od świątyni, która była dumą każdego Żyda, jest serce człowieka, serce Syna Człowieczego. On sam jest przybytkiem obecności miłującego Ojca. Każdy z nas jest kimś większym niż to, co zrobiliśmy, lub nie. Jesteśmy świątynią Ducha Świętego.

Wór i popiół (σάκκος καὶ σποδός sakkos kai spodos)

18 lipca 20234 sierpnia 2023 / Ks. Kazimierz Stasiak / Dodaj komentarz

Biada tobie, Korozain, biada tobie, Betsaido, gdyż jeśli w Tyrze i Sydonie stałyby się dzieła mocy, które stały się u was, dawno w worze i popiele nawróciłyby się. (Mt 11,21)

οὐαί σοι, Χοραζίν, οὐαί σοι, Βηθσαϊδά· ὅτι εἰ ἐν Τύρῳ καὶ Σιδῶνι ἐγένοντο αἱ δυνάμεις αἱ γενόμεναι ἐν ὑμῖν, πάλαι ἂν ἐν σάκκῳ καὶ σποδῷ μετενόησαν.

Væ tibi Corozain, væ tibi Bethsaida: quia, si in Tyro, et Sidone factæ essent virtutes quæ factæ sunt in vobis, olim in cilicio, et cinere pœnitentiam egissent.

Jest jeszcze jedno miasto biblijne z dobrym zakończeniem. Chodzi o Niniwę. Na słowo Jonasza, od króla, aż po bydło, wszyscy ludzie i zwierzęta podjęli post nawrócenia. Włosiennice nigdy nie weszły do tzw. mody, ani popiołu nikt nie reklamuje. A jednak są znakiem, że człowiek może odzyskać swoje utracone piękno, lecz tylko wtedy, gdy zrzucimy miękkie szaty wygodnictwa, “świętego spokoju”, gdy uspokoimy nasze zmysły od nadmiaru bodźców. Wtedy niech zwróci się moje serce ku Temu, który ubiera polne lilie, karmi kruki.

Jedno Słowo

Podziel się Słowem, aby pomnożyć radość

Autor: Ks. Kazimierz Stasiak